ตำนานและความเชื่อ: เรื่องราวของ ศาลหลักเมือง

เคยได้ยินกันไหมว่าเพราะอะไรประเทศเราถึงมี ศาลหลักเมือง ความจริงแล้ว ศาลหลักเมือง ประวัติ ความเป็นมาอย่างไร ศาลหลักเมืองก็คือหัวใจของคนเมืองนั้นๆ เพราะคือสัญลักษณ์ ที่บ่งบอกว่าเมืองนี้ถูกสร้างขึ้นมาตอนไหน ที่สำคัญยังเป็นสถานที่ยึดเหนียวจิตใจของคนในชุมชน เพราะการสร้างศาลหลักเมืองมีมาตั้งแต่โบราณแล้ว ตามความเชื่อที่ว่า การสร้างศาลหลักเมืองจะช่วยให้เมืองนั้นๆ มีความเจริญรุ่งเรืองและปลอดภัยจากภัยอันตรายต่างๆ

นั่นก็เพราะว่าคนไทยเชื่อว่าศาลหลักเมืองก็คือที่สถิตของเทพเจ้าผู้ปกปักรักษาเมือง ทำให้คนในชุมชนต่างก็มากราบไหว้เพื่อขอพรกันบ่อยๆ โดยเฉพาะเวลาที่เจอเข้ากับปัญหาหรือต้องการอยากจะมีเรื่องดีๆ ให้เข้ามาในชีวิต ทำให้เกิดมีพิธีกรรมต่างๆ ที่จัดขึ้นเป็นประจำที่ศาลหลักเมืองอีกด้วย

ตำนานและความเชื่อ: เรื่องราวเบื้องหลัง ศาลหลักเมือง

ความเชื่อเรื่อง เสาหลักเมือง เกี่ยวข้องกับความเชื่อเรื่องเทพเจ้าในศาสนาฮินดู เพราะว่าคนโบราณมีความเชื่อว่าเสาหลักเมืองเป็นที่อยู่ของเทพที่ปกปักรักษาเมือง ทำให้คนในชุมชนมากราบ ไหว้ศาลหลักเมืองขอพร และทราบหรือไม่ว่าเสาหลักเมืองส่วนใหญ่เขาจะใช้ไม้จากต้นชัยพฤกษ์เอามาทำหลักเมือง

เพราะจริงๆ แล้วต้นชัยพฤกษ์นั้นเข้าใจว่าเป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อของคนโบราณ ที่เชื่อว่าเจ้าต้นชัยพฤกษ์นี้มีพลังวิเศษ สามารถป้องกันภัยอันตราย และสามารถนำความเจริญรุ่งเรืองมาสู่บ้านเมืองได้ด้วย นอกจากนี้ ไม้ที่ทำมาจากต้นชัยพฤกษ์นั้นเป็นไม้ที่มีความแข็งแรงทนทาน ทำให้เสาหลักเมืองอยู่ได้นานหลายร้อยปีเลยทีเดียว

และการที่จะต้องหลักเมืองนั้นไม่ใช่เรื่องง่ายๆ นะเพราะต้องมีพิธีกรรมต่างๆ ที่ต้องถือปฏิบัติตามมาอย่างเคร่งครัด อย่างการเลือกวันและเวลาที่ต้องเป็นมงคลเท่านั้น นอกจากนี้ก็จะต้องมีการสวดมนต์ และทำพิธีบวงสรวงเทพเจ้า โดยมีนักบวชพราหมณ์คอยทำพิธีให้ เพื่อให้การสร้างเสาหลักเมืองเป็นไปอย่างถูกต้องตามประเพณีและมีความศักดิ์สิทธิ์

ศาลหลักเมือง: จุดรวมใจของคนทั้งเมือง

ศาลหลักเมืองไม่ใช่แค่สถานที่ที่สวยงามเท่านั้นนะ ศาลหลักเมือง คือศูนย์รวมจิตใจของคนในชุมชนนั้นๆ ทุกคนที่จะมารวมกันที่ก็เพื่อทำบุญและขอพร รวมถึงเป็นการแสดงออกถึงความเคารพต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ที่คอยปกปักรักษาเมืองของเรา เวลาที่มีงานเทศกาลที่สำคัญๆ คนก็จะมารวมกันที่ศาลหลักเมืองเยอะมากๆ เป็นเหมือนการแสดงออกถึงความสามัคคีของคนในชุมชนนั่นเอง

นอกจากนี้ศาลหลักเมืองยังมีบทบาทที่สำคัญๆ ในเทศกาลต่างๆ อย่างประเพณี สงกรานต์ คนก็จะมากันเยอะมากๆ เพื่อขอพรให้ตัวเองและครอบครัวที่จะมีความสุขตลอดปี หรือเวลาเกิดเหตุการณ์ที่ไม่ดี อย่างถ้าหากว่าเกิดภัยธรรมชาติ คนก็จะมาขอให้ท่านช่วยปกปักคุ้มครอง ทำให้ศาลหลักเมืองกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถีคนไทยไปแล้วนั่นเอง

ศาลหลักเมืองกรุงเทพ : หัวใจของเมืองหลวง

คิดว่าหลายคนคงจะรู้จักศาลหลักเมืองของกรุงเทพกันเป็นอย่างดี เพราะว่าที่นี่เขาเปรียบเสมือนหัวใจของคนเมืองก็ว่าได้ และถูกสร้างขึ้นมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 เป็นการสร้างให้เป็นสัญลักษณ์ของเมืองหลวงใหม่นั่นเอง เราจะเห็นว่ามีคนเดินเข้าไปขอพรกันเยอะมาก เพราะมีความเชื่อที่ว่าท่านจะปกปักและคุ้มครองให้ชีวิตมีความสุข

ซึ่งความจริงแล้วก็ไม่ใช่แค่กรุงเทพเท่านั้น ที่มีศาลหลักเมือง ในประเทศของเราแต่ละจังหวัดก็จะมีเอกลักษณ์ของศาลหลักเมืองที่มีความแตกต่างกันไป อย่างที่เราเห็นว่ามีการเฉลิมฉลอง ศาลหลักเมือง เชียงใหม่ ในเทศกาล อินทขิล เพื่อวัตถุประสงค์ให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล และสำหรับที่จังหวัดอยุธยาก็จะมีประวัติและความเป็นมาที่ยาวนานมากๆ และที่จังหวัดนครราชสีมาก็จะมีศาลหลักเมือง นครราชสีมา ที่เป็นเรื่องราวของแม่นางกิม เป็นต้น

เห็นไหมล่ะว่าแต่ละที่ของศาลหลักเมืองก็จะมีเรื่องราวและความน่าสนใจที่มีความแตกต่างกันออกไป และถ้าจะสังเกตกันดี ๆ ก็ยังจะเป็นสถาปัตยกรรมที่แตกต่างกันด้วย อย่างถ้าเป็นแถวภาคเหนือ ก็จะมีลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ แต่ถ้าพูดถึงภาคกลางก็มักจะเห็นความยิ่งใหญ่อลังการ สำหรับภาคอีสานก็จะมีความเชื่อที่ผูกพันอยู่กับบรรพบุรุษ

มากกว่าสถานที่ศักดิ์สิทธิ์: แต่เกี่ยวกับชีวิตคนไทยในปัจจุบัน

ศาลหลักเมืองนอกจากจะเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์แล้ว คนไทยก็ยังคงให้ความสำคัญอยู่เสมอ คือมีการดูแลเอาใจใส่รักษาและบูรณะศาลหลักเมืองให้มีความสวยงามอยู่เสมอ เพื่อให้ลูกหลานได้มีการสืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่านี้ต่อไป ทำให้มีการจัดกิจกรรมเพื่อคนรุ่นใหม่จะได้รู้จักและเข้าใจถึงความสำคัญของศาลหลักเมืองให้มากยิ่งขึ้น

และไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นศาลหลักเมืองก็จะยังคงเป็นที่พึ่งทางใจสำหรับคนไทยอยู่เสมอ เวลาที่เราเจอเข้ากับปัญหาหรืออุปสรรคก็มักจะมาขอพรกัน เพื่อให้เรื่องราวที่ไม่ดีมันสามารถผ่านพ้นไปได้ และเราจะเห็นกันบ่อยๆ ว่าที่นี่เขาจะยังเป็นสถานที่ให้คนทั่วไปมารวมตัวกันเพื่อทำบุญอีกต่างหาก

ศาลหลักเมือง ผู้พิทักษ์จิตวิญญาณ ของชาติ

การเดินทางเพื่อไปเยี่ยมชมศาลหลักเมือง ก็เหมือนกับเราได้ย้อนเวลากลับไปในอดีตแหละ เพราะว่าแต่ละทีนั้นก็จะมีเรื่องราวและประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจแตกต่างกันออกไป ไม่ว่าจะเป็นศาลหลักเมืองกรุงเทพ ที่มีความเก่าแก่ หรือศาลหลักเมืองในต่างจังหวัด ที่สะท้อนถึงวัฒนธรรมท้องถิ่น การได้ไปสัมผัสกับบรรยากาศของศาลหลักเมืองจะทำให้เราได้เข้าถึงความเป็นมาของเมืองนั้นได้ดี

และถ้ามีโอกาสก็ลองหาเวลาไปเที่ยวที่ ศาลหลักเมือง กันดูนะ ไม่ว่าจะเป็นที่ไหนก็ตาม คุณจะได้สัมผัสกับบรรยากาศที่เงียบสงบถึงความศักดิ์สิทธิ์ แถมยังได้เรียนรู้เรื่องราวทางประวัติศาสตร์ และที่สำคัญคือได้สัมผัสกับวัฒนธรรมไทยอย่างแท้จริง